Boskakkerlakken (Ectobiidae)

Orde: Blattodea (kakkerlakken)
Familie: Ectobiidae
Subfamilie: Ectobiinae

Er zijn kakkerlakken die oorspronkelijk in Nederland voorkomen en buiten in de vrije natuur leven. Deze oer-Hollandse kakkerlakken behoren tot het geslacht Ectobius.
Er zijn vier soorten:

• E. lapponicus L., de noordse kakkerlak
• E. pallidus Olivier, de bleke kakkerlak
• E. panzeri Stephens, de heidekakkerlak
• E. sylvestris Poda, de boskakkerlak

Uiterlijk

De kakkerlakken zijn 5 tot 13 mm lang en de vleugels van de noordse, heide-, en boskakkerlak zijn verkort.
Ze zijn te onderscheiden van soorten die gebonden zijn aan verwarmde bebouwing (zoals de Duitse kakkerlak) aan de hand van de doorntjes op de middelste en achterste bovenbenen. De inheemse soorten hebben deze niet, of slechts enkele, terwijl de bovenbenen van de bekende plaagsoorten volledig bezet zijn met deze doorntjes. Zowel de inheemse soorten als de exoten hebben doorntjes op de scheenbenen.

Enkele uiterlijke kenmerken van de vier soorten betreffen:

• Noordse kakkerlak (E. lapponicus): zwarte, roodbruine of gele vlek op het borststuk. De vleugels hebben een duidelijke adering
• Bleke kakkerlak (E. pallidus): lichtbruin borststuk, met of zonder stippen. Er zit een groter driehoekje tussen de vleugels
• Heidekakkerlak (E. panzeri): geelbruin borststuk met donkere tekening. De vleugels hebben een lichte adering met stippen
• Boskakkerlak (E. sylvestris): scherp afgetekende zwarte vlek op het borststuk. De vleugels hebben een duidelijke adering met stippen

Links: de noordse kakkerlak (E. lapponicus), rechts: de boskakkerlak (E. sylvestris)

Links: de heidekakkerlak (E. panzeri), rechts: de bleke kakkerlak (E. pallidus)

Ontwikkeling en leefwijze

Boskakkerlakken leven buiten in de vrije natuur. Ze komen vooral voor in bossen, heiden, duinen en weiden. Het zijn bodem- en vegetatiebewoners.
De volgroeide larven (nimfen) overwinteren in schuilplaatsen in onder meer de strooisellaag. Van mei tot oktober kunnen de volwassen exemplaren aangetroffen worden.

De kakkerlakken, met name de boskakkerlak en de noordse kakkerlak, worden weleens gevonden in gebouwen. Meestal betreft het dan vakantiewoningen, woonhuizen of barakken in bosrijk gebied. Ze komen via naden en kieren of door openstaande ramen en deuren het gebouw binnen. Ook met vers gekapt haardhout kunnen grote aantallen boskakkerlakken direct vanuit het bos meegenomen worden.

Wering en preventie

In gebouwen kunnen deze soorten zich niet handhaven en zullen dus geen langdurige plaag vormen. Een bestrijding met biociden (=bestrijdingsmiddelen) is niet wenselijk en niet noodzakelijk. Enkele aangetroffen exemplaren kunnen fysiek verwijderd en buiten uitgezet worden.

Om te voorkomen dat boskakkerlakken de woning binnenkomen, wordt aangeraden om naden en kieren te dichten met kit en ventilatieopeningen af te sluiten met een deugdelijk rooster of fijnmazig gaas. Ramen en deuren kunnen worden voorzien van goed sluitende horren.

Advies

Mochten de weringsmaatregelen, uitgevoerd aan de hand van deze informatie, onvoldoende resultaat opleveren, neem dan contact op met het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD).